Odsetki - podstawa prawna


Opublikowano: 2019-05-15
odsetki, podstawa prawna
Odsetki – koszt, naliczany za używanie pożyczonego kapitału jego właścicielowi; standaryzowaną miarą tego kosztu w przeliczeniu na jednostkę kapitału i roczny czas użytkowania jest stopa procentowa. W przypadku banku odsetki odnoszą się do kosztu pozyskania środków finansujących działalność banku (np. depozytów, otrzymanych kredytów, wyemitowanych papierów dłużnych) lub przychód wynikającego z udostępnienia przez bank kapitałów (np. w postaci udzielonych kredytów). Różnica pomiędzy przychodami odsetkowymi uzyskiwanymi przez bank a kosztami odsetkowymi przezeń płaconymi to wynik odsetkowy netto, który odniesiony do aktywów odsetkowych jest również zwany marżą odsetkową netto (ang. net interest margin).

Wysokość odsetek zależy od stopy procentowej, wielkości kapitału, czasu, na jaki został on udostępniony oraz sposobu wyznaczania odsetek. Istotny jest również zastosowany kalendarz naliczania odsetek, który określa m.in. liczbę dni w roku użytą do obliczeń. Domyślna liczba dni w roku dla odsetek od środków na rachunkach bankowych wynosi zgodnie z art. 52 ustawy – Prawo bankowe 365 dni, jednak wartość ta może zostać zmieniona w umowie zawartej między bankiem a klientem. Polskie prawo bankowe nie narzuca również żadnego sposobu, wyznaczania odsetek – kwestię tę również reguluje umowa zawarta między bankiem i klientem.
Art. 359 kodeks cywilny - Żródła i wysokość odsetek
§1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.
§2 1. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne).
§2 2. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§2 3. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§3. (uchylony)
§4. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" wysokość odsetek ustawowych.

Art. 481 kodeks cywilny - Odsetki za opóźnienie w spełnianiu świadczeń pieniężnych
§1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
§2 1. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie).
§2 2. Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie.
§2 3. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§2 4. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie.
§3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.

Art. 482 kodeks cywilny - Zakaz anatocyzmu (naliczania odsetek od zaległych odsetek)
§1. Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.
§2. (uchylony)

Rodzaj odsetek

Zasady obliczania

Wysokość

odsetki ustawowe (art. 359 kc)

stopa referencyjna NBP + 3,5 pkt. proc.

5%

odsetki maksymalne (art. 359 § 2 prim. kc)

2 x odsetki ustawowe

10%

odsetki ustawowe za opóźnienie (art. 481 § 2 kc)

stopa referencyjna NBP + 5,5 pkt. proc.

7%

maksymalne odsetki umowne za opóźnienie (art. 481 § 2 pima kc)

2 x odsetki ustawowe za opóźnienie

14%

odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych

stopa referencyjna NBP + 8 pkt. proc.

9,5%

Odsetki ustawowe od ... do ... (Historycznie)

Stawka

16.04.1998 - 31.01.1999

0.33

01.02.1999 - 14.05.1999

0.24

15.05.1999 - 31.10.2000

0.21

01.11.2000 - 14.12.2001

0.3

15.12.2001 - 24.07.2002

0.2

25.07.2002 - 31.01.2003

0.16

01.02.2003 - 24.09.2003

0.13

25.09.2003 - 09.01.2005

0.1225

10.01.2005 - 14.10.2005

0.135

15.10.2005 - 14.12.2008

0.115

15.12.2008 - 22.12.2014

0.13

23.12.2014 - 31.12.2015

0.08

Kodeks cywilny (strona sejmu)
Wróć do bloga

Odszkodowanie
Uzyskaj wysokie odszkodowanie


Ubezpieczyciel zanizył szkodę?
Czujesz się niezadowolony?
Uzyskaj pomoc